Przywozili wiejskie piosenki do miasta. W ich muzyce królują skrzypce, cymbały, fidel płocka, suka biłgorajska, lira korbowa i biały śpiew. „Sploty” to dziesiąty album Kapeli Ze Wsi Warszawa i myślę, że że każdy fan i fanka folku powinni go przesłuchać, bo poza muzyką tradycyjną, dzieje się tu wiele, wiele więcej nietradycyjnych muzycznych spraw.
Głównym tematem i tym, co spaja utwory (i muzyków) na płycie „Sploty” jest trans. Choć w kontekście muzyki folkowej od razu przychodzi na myśl transowość oberków, to jednak Kapela Ze Wsi Warszawa i Bassałyki poszli o krok dalej. Wraz z zaproszonymi do współpracy muzykami, tworzącymi koncept Bassałyków – Grzegorzem Rytką (wirtuoz trąbki), Michałem Mareckim (specjalista od ambientu i elektroniki) i Jerzym Markuszewskim („szaman perkusji i futurystycznych membranofonów”) – upichcili płytę, która ducha ma tradycyjnego, folkowego, a ubranie progresywne, innowacyjne. Są tam nie tylko dubowe, DJ-owe basy i beaty, ale też rytmy reagge, punk rocka, a przede wszystkim world music, czyli folku z całego świata. To nie wszystko, bo na tej płycie, między białym śpiewem, tekstami stylizowanymi na gwarowe czy bębenkami, wybrzmiewa jazz, blues, afrobeat, w końcu ambiet i muzyka elektroniczna. Można powiedzieć, że nie jest możliwe połączyć tak wiele gatunków, niektórych dalekich od siebie, ale pamiętajmy, że one wszystkie mają wspólny element: trans, który obecny jest w niemal każdej kulturze.
Tytuł płyty bardzo dobrze oddaje to, co się zadziało. Splata się tu stare i nowe. Tradycyjne akustyczne instrumenty, takie jak lita korbowa, cymbały czy fidel płocka, bratają się z gitarą basową, dubowym drivem, a nawet szamańskimi bębnami. Śpiewane na ludową modłę utwory odwołują się do tradycyjnych przyśpiewek i piosenek, jednak nie są prostym ich odtworzeniem. W Kalinowym mosteczku nie słyszymy, że się on ugina. W zamian śpiewana jest prośba, by mosteczek się nie uginał i nie załamywał, bo muszą przezeń przejechać goście. Kapela redefiniuje zagraną już niegdyś piosenkę Do Ciebie Kasiu – są kosmetyczne zmiany w tekście, za to aranżacja jest świeża i ponownie splata tradycję ze współczesnością.
W utworze Grady i pioruny odnajdujemy Taniec chasydzki, czyli odwołanie do kultury żydowskiej, tańczony w okręgu. To znowu nie jest przypadek i nie chodzi o to, że Kapela grywała już Taniec chasydzki. Jest tu głębszy sens, ponieważ ta forma ruchu jest w pewien sposób transowa, a transowość jest w „Splotach” bardzo ważna. Tekst utworu jest swego rodzaju zamową, odczynieniem i prośbą. Taniec chasydzki jest natomiast modlitwą i uważam, że te dwa znaczenia również się, ponownie, splatają. Odwołań, intertekstuaności i kulturowych mariaży nie ma końca.
W moim odczuciu najlepsze w tej płycie jest to, że postanowiono nie tyle zremiksować wykonane i skomponowane już tradycyjnie utwory i dodać im DJ-skiego sznytu, co stworzyć te utwory od razu w takiej aranżacji. Jest mięściście – z mocną sekcją dętą (saksofon!), bębnami, oczywiście z cymbałami i nieodzownymi skrzypcami, ale i mocnym basem i futurystyczną muzyką elektroniczną. To się broni od pierwszych do ostatnich nut. Jest tu dostatecznie wiejsko i tradycyjnie, w punkt nowocześnie, w opór transowo. Widać tu zamiar, pomysł, kreatywność i świetnie skomponowaną muzykę. Kapela Ze Wsi Warszawa znana jest z muzycznych mariaży, fuzji i „dźwiękowych koalicji”, wiedzą więc co robią i po raz kolejny udowodnili, że muzyka nie zna granic, nawet tradycyjna, wywodząca się ze wsi.
Nie ma dla „Splotów” jednego gatunku. System został złamany. Chociaż to może niektórych wkurzać, ja uważam, że ewolucja, jaką przechodzi Kapela Ze Wsi Warszawa, idąc ramię w ramię z pędzącym do przodu światem, a jednocześnie nie zatracając tego, z czego wyrośli, czyli muzyki tradycyjnej, rytmu polskiej wsi, jest po prostu piękna i fascynująca. Zespół wraz z trójką Bassałyków stworzyli płytę oryginalną, fascynującą i taką, którą będziesz odkrywać nawet za kilka lat, po kolejnym odsłuchu.
Rozluźnij się, otwórz głowę, daj się ponieść transowi. Nie pożałujesz.
Recenzja powstała w ramach współpracy reklamowej z wytwórnią Karrot Kommando.
Mol(l) Płytowy